Theo thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, từ ngày 01/3-04/3/2025, trên địa bàn tỉnh Cà Mau ghi nhận 04 ca ngộ độc thực phẩm do ăn cá nóc. Mặc dù đã được khuyến cáo bằng nhiều cách khác nhau trên các phương tiện truyền thông, nhưng trong thời gian qua, trên cả nước vẫn xảy ra tình trạng ngộ độc khi ăn cá nóc, thậm chí có trường hợp tử vong.
Độc tố có trong cá nóc có tên là Tetrodotoxin, tập trung nhiều ở gan, thận, tuỵ, cơ quan sinh sản (buồng trứng, túi tinh), mắt, mang, da, máu của cá nóc. Độc tính của độc tố tăng mạnh vào mùa sinh sản của cá (từ tháng 2 đến tháng 7).
Độc tố cá nóc không có trong thịt cá nóc, tuy nhiên khi đánh bắt, chế biến hoặc cá để ươn, bị dập nát, độc tố ngấm vào thịt cá sẽ gây độc khi dùng.
Độc tố cá nóc rất độc, với người chỉ cần ăn 10 gam thịt cá nóc có độc tố là bị ngộ độc.
Người ăn phải cá nóc có độc tố Tetrodotoxin, sau 5 phút đến 3-4 giờ mới xuất hiện cảm giác ngứa ở miệng; môi, lưỡi tê, khó chịu. Tiếp theo thấy mệt mỏi, chóng mặt, choáng váng, cảm giác như nghẹt thắt lồng ngực, vã mồ hôi, tiết nước dãi, sùi bọt mép, nói khó, nuốt khó, mặt ửng đỏ, đau bụng, buồn nôn, nôn, run giật, cứng hàm, cứng lưỡi, chi dưới yếu, đồng tử co, liệt vận động nhãn cầu. Trường hợp nặng xuất hiện liệt toàn thân, người mềm ra, chân tay mất khả năng vận động, da tím tái, nhiệt độ và huyết áp giảm, khó thở, cuối cùng liệt cơ hô hấp, truỵ tim mạch và tử vong. Tỷ lệ tử vong rất cao (60%) nếu cấp cứu chậm.
Để phòng tránh ngộ độc cá Nóc, mọi người cần loại bỏ cá nóc ngay từ khi kéo lưới, đánh bắt tại bến cá; loại bỏ cá nóc lẫn cá thường khi phơi khô; không làm chả cá nóc, bột cá nóc hoặc các sản phẩm các nóc khác để bán; không ăn cá nóc tươi và các sản phẩm chế biến từ cá Nóc.
Khi ăn phải cá nghi ngờ là cá Nóc: nếu xuất hiện dấu hiệu ngứa họng, tê môi, tê lưỡi, tê bàn tay thì gây nôn ngay bằng cách ngoáy thành sau họng, uống thuốc than hoạt tính (uống than hoạt tính sớm trong vòng 1 giờ sau khi ăn cá sẽ có hiệu quả cao, loại bỏ chất độc, chống chỉ định khi người bệnh đã hôm mê hay rối loạn ý thức), đồng thời phải đến ngay cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.
Để đề phòng ngộ độc cá nóc, cách tốt nhất là hãy “NÓI KHÔNG VỚI CÁ NÓC”.
Phạm Phương Thúy